8,5431
1.414
Tek Düzen Hesap Planı Nedir?
Muhasebe işlemlerinin kaydedilmesinde kullanılan, belirli bir sisteme göre hazırlanmış hesapların yer aldığı listeye tek düzen hesap planı denir. 26.12.1992 tarih ve 21447 M. Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan MSUGT ile 1 Ocak.1994 tarihinden itibaren Ülkemizde bilanço esasına göre defter tutan işletmeler için Tek Düzen Hesap Planının uygulanması zorunlu hale gelmiştir.
TDHP, her ölçekte işletme için muhasebe kayıtlarının hatasız ve eksiksiz biçimde tutulması açısından büyük önem taşmaktadır ve muhasebe işlemlerinin kaydedilmesinde bu manada düzen ve kolaylık sağlayan Tek Düzen Hesap Planı, muhasebede sınıflandırmanın temelini oluşturur.
MSUGT / TDHP’ de yer alan kodlar ve hesapların değiştirilmesi söz konusu olamaz.
Fakat işletmeler istediği hesapları seçip muhasebe kayıtlarında kullanabilirler.
Olayı örnek vererek açıklamak gerekirse;
TDHP ‘ de Maliyet Hesap Grupları
- 710 DİREKT İLK MADDE ve MALZEME GİDERLERİ,
- 720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ
- 730 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
- 740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ
- 750 ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) GİDERLERİ
- 760 PAZARLAMA SATIŞ ve DAĞITIM GİDERLERİ
- 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
- 780 FİNANSMAN GİDERLERİ
Bu uygulamada yardımcı defterlerde izlenecek Gider Çeşitleri 0-9 sayılı hesaplarda, Gider Yerleri ise 10 - 99 sayılı hesaplarda gösterildiği gibidir.
Gider çeşitleri hesaplarının kodlamasında aşağıda belirtilen sınıflama esas alınmıştır.
Gider Hesapları Grupları :
- 0 - İlk Madde ve Malzeme
- 1 - İşçi Ücret ve Giderleri
- 2 - Memur Ücret ve Giderleri
- 3 - Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
- 4 - Çeşitli Giderler
- 5 - Vergi, Resim ve Harçlar
- 6 - Amortismanlar ve Tükenme Payları
- 7 - Finansman Giderleri.
Bu genel bilgiden hareketle uygulamanın nasıl olduğuna bir göz atacak olursak, muhasebe meslek mensubunun önemli bir bölümünün, ne Bilanço Hesaplarında, nede Maliyet hesapları Gruplarında MSUGT (Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği) çerçevesinde TDHP’ ye uygun işlem yapmadığını görmekteyiz. Farklı uygulamalar o denli fazla ki her gruptan kısa örnekler vermekle yetinmek durumundayım.
- Bilanço Hesapları : a) Gelecek aylara ( 180 ) ve Gelecek Yıllara ( 280) ait hesaplar
genellikle kullanılmıyor, b) Ticari bir işletmenin emtia alışı ile ilgisi olmayan borçlanma giderleri (Örneğin; müşavirlik hizmetleri, İletişim hizmet giderleri vb. 320 Satıcılar hesabına kayıt ediliyor)
- Maliyet Hesap Grupları ; Gider çeşitleri hesaplamalarına ilişkin kodlamalara dikkat
edilmiyor ve 770 Genel Yönetim Giderleri alt hesaplarında bu kodlamaya riayet edilmeden kayıtlar yapılıyor. Örneğin, Mali Müşavirin ücreti 770.0 veya İşyeri Kira Gideri 770.1, Ücret tahakkukları 770.50 gibi...
- Ne Yapılmalı : Bilindiği üzere bağımsız denetime tabi işletmeler, finansal tablolarını
01.01.2018 den itibaren BOBİ FRS ‘ ye uygun olarak düzenlemekle yükümlüdürler. Giderek bağımsız denetimin kapsamı genişleyecek ve önümüzdeki birkaç yıl içerisinde işletmelerin çok büyük bir bölümü denetim kapsamına dahil olacaklardır. Ancak, yukarıda da ifade etmeye çalıştığım üzere bırakın BOBİ FRS ‘ ye uygun finansal tablo hazırlamayı, MSUGT ‘ ne göre dahi yanlışlıklar içeren kayıtların yapıldığı gerçeği ile karşı karşıyayız.
Kamu Gözetimi Kurumu (KGK); Tek Düzen Hesap planının, TFRS ya da BOBİ FRS’ ye uygun finansal tablolara doğrudan muhasebe sisteminden ulaşılabilmesi için yeterli olmadığı görüşündedir. Bu nedenle KGK ve GİB işbirliği ile bir hesap planı taslağı hazırlanmış ve Kurum portalında görüş ve önerilere açılmış bulunmaktadır. Yani Tek Düzen Hesap Planı büyük ölçüde değişikliğe uğrayacak ve standartlara uygun hale getirilecektir.
TÜRMOB ve bağlı SMMMO yönetim kadroları hiç zaman kayıp etmeden süreci iyi değerlendirmek ve meslek mensuplarına gerekli eğitimi vermek durumundadırlar.
Hem de hiç zaman kayıp etmeden...