Belediyelerin otopark parası adı altında, otopark yönetneliğine dayanarak topladıkları parayı, bu amacın dışında harcamamaları gerekirken; bu paraların ait oldukları hesaplarda olmamaları, amacı dışında harcanmaları suçtur.
Altında otopark yapılmayan binalarda,Bayındırlık Bakanlığı (bugünki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) tarafında çıkarılan yönetmeliğin öngördüğü oranlarda hayli yüklü miktarlarda otopark paraları tahsil ediliyor. Bu yönetmelik 2006 yılında revize edildi.
Otopark yönetmeliği hakkında genel tebliğ esaslarına göre " Gelişme alanlarında imar planı gereği otoparkın parsel dışında karşılanması zorunlu olan binalara ait otopark ihtiyacının merkezi sözkonusu parsel ve yarıçapı 500 m. olan bir daire alanı içinde yer alan bölge veya genel otoparklarından sağlanması gerekir. " hükmü yer almaktadır.
Sözün kısası, kent içindeki yolların bina önlerine isabet eden kısımları (Eğer belediye tarafında otopark olarak belirlenmişse) zaten o binalarda yaşayan vatandaşlara ait.
Halkımızın şunu bilmesi gerekir. Binaları için para ödenen oto park sayıları ruhsatlarında bellidir. Bu sayı kadar otoparkı belediye kendilerine VERMEK ZORUNDADIR.
Otopark yeri ve sayısı, bölgenin ve beldenin fiziki şartları, gelecekteki ihtiyaçlarının çevre dahilinde belirleneceğine dair yasal düzenleme 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 37. ve 44. maddelerinde verilmiştir.
Yürürlükte olan Otopark Yönetmeliğinde ;
otoparklarla ilgili düzenleme 20.03.1991/20820 ve 01.07.1993/21624 sayılı Resmi Gazetelerde yayınlanan yönetmeliklerle belirlenmiştir.
Otopark ile ilgili olarak imar yasasının 37.maddesi şöyledir. “İmar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçlar göz önünde tutularak gerekli otopark yerleri ayrılır. Otopark ihtiyacı bulunan bina ve tesislere gerekli otopark yeri ayrılmadıkça yapı izni, otopark tesis edilmedikçe de kullanma izni verilmez. Kullanma izni alındıktan sonra otopark yeri, plana ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez”
Bu yönetmelikle binayı kullananların otopark ihtiyaçlarının binanın içinde veya binanın oturduğu parselde açık veya kapalı olarak düzenlenmesi esas alınmıştır.Otopark sayılarının belirlenmesinde, her 3 daire için 1 otopark, iş yerleri ve resmi kurumlar için ise işlev ve kapasite durumları gözönüne alınarak, kullanıcı sayısına göre veya m2 birim üzerinden belirleme kriterleri esas alınmıştır.
İmar planları hazırlanırken parselinde otopark yapımı mümkün olmayan yerlerde otopark ihtiyacının karışlanması amacıyla bölge ve genel otopark yerlerinin ayrılması gerektiği de bu yönetmelikle esasa bağlanmıştır.
Belediyeler, bina otoparkı yerine otopark sorununun nasıl çözümleneceğini, binanın hangi bölge veya genel otoparkından yararlanacağını da bildirmekle ve bu otoparkları tesis etmekle yükümlü tutulmuşlardır.
Yönetmeliğin “Otoparkların Amacı Dışında Kullanılamayacağına dair 8. Maddesinde”
Yapı kullanma izni alındıktan sonra otopark yerlerinin, plan ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka amaçlara tahsis edilemeyeceği,
Belediyelerin, bina otoparklarının kullanımını engelleyici her türlü ihlalleri önlemekle yetkili ve görevli oldukları, aksi uygulamalarda İmar Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Yine Yönetmeliğin “Bina Otoparkı Yapılamayan Parseller” başlığı altındaki 9. Maddesinde ;
Bina içinde veya parselinde otopark yapılması mümkün olmayan yapıların durumu belediyece imar durumu ile ilgili ilk müracaat tarihinden başlayarak 30 gün içinde ilgilisine gerekçeleri ile birlikte bildirileceği, Belediyelerin bina otoparkı yerine otopark sorununun nasıl çözümleneceğini, binanın hangi bölge veya genel otoparkından yararlanacağını da bildirmekle ve bu otoparkları tesis etmekle yükümlüdür denilmektedir.
Bu durumda bölge veya genel otoparktan yararlananlardan ayrıca kullanım ücreti alınmayacağı da hükme bağlanmıştır.
Yönetmeliğin “Otopark hesabından yapılacak harcamalar” başlıklı 11. Maddesinde ise;
Otopark hesabında toplanan meblağın, belediyelerin kendi kaynaklarından ayıracağı tahsisatla birlikte, tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşaasında kullanılacağı,
Otopark hesabında toplanan meblağın otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı,
Otopark hesabında toplanan meblağın, belediyelerce hazırlanacak sarf belgesi, verile emri ve hakediş raporuna göre belediyesinin yazılı talimatı üzerine ilgili bankaca hak sahibine ödeneceği,.
Otopark hesabında toplanan meblağın, amacında kullanılıp kullanılmadığı hususunun İçişleri Bakanlığı'nca denetleneceği kesin bir dille ifade edilmiştir.
Bütün bu kesin hükümlere rağmen, otopark paraları belediyeler tarafından amacı dışında harcanmıştır.
Kentlerde yaşanılan trafik ve otopark sorununun tek sorumlusu yükümlülüklerini yerine getirmeyen belediyelerdir.
Mimarlar Odası Samsun Şubesi olarak, bu konuda bir farkındalık yaratmak ve otopark konusuna dikkat çekmek için bir çalışma başlattık.
Öncelikle Hizmet binamızın ruhsatını veren ve ruhsatla birlikte otopark ücretini tahsil eden İlkadım Belediyesine 2013 yılında parselimiz içinde karşılanamayan 16 adet otopark için tahsil ettikleri 70.000 Tl paranın karşılığında yönetmelik gereği makul yürüyüş mesafesinde göstermeleri gereken otopark alanını kurumumuza tahsisi etmediklerini yazılı olarak hatırlatıp talepte bulunduk.
İlkadım belediyesi, otopark bedellerini Büyükşehir adına tahsil ettiklerini, otopark yapma ve tahsisi etme yükümlülüğünün büyükşehire ait olduğunu belirterek, talebimizin Samsun Büyükşehir Belediyesine iletildiğini belirten bir yazı ile karşılık verdi. Bu yazıyı takiben iki ay beklememize rağmen Samsun Büyükşehir İlkadım Belediyesinin yazısına sessiz kalmayı tercih etti. Mimarlar Odası olarak durumu hatırlatan ve İlkadım Belediyesine yazılan yazıyı ilgi tutan yeni bir yazı 29/5/2018 tarihinde Büyükşehir Belediyesine iletildi.Yazının teslim tarihinden itibaren yine iki ay geçmesine rağmen cevap verilmeyince yasal olarak talebimiz red edilmiş sayıldığından, reddin iptali için Samsun İdare Mahkemesi'nde dava açmak zorunda kalındı. Dava süreci devam ediyor.
İshak MEMİŞOĞLU -Mimar
Dolar19,1300
Euro20,7200